หน้าหนังสือทั้งหมด

การสั่งสมนิสัยในการฟังธรรม
58
การสั่งสมนิสัยในการฟังธรรม
4.2.4 การสั่งสมนิสัยในปัจจุบัน การสั่งสมนิสัยในปัจจุบันนั้นก็เป็นอีกประการหนึ่งที่จะทำให้ผู้ฟังนั้นบรรลุธรรมหรือไม่ พระพุทธเจ้า ได้ตรัสถึงบุคคลเมื่อฟังธรรมแล้ว ควรที่จะเข้าถึงธรรม” ไว้ดังนี้ คือ 1. บุ
การสั่งสมนิสัยในการฟังธรรมมีความสำคัญในการเข้าถึงธรรมตามคำสอนของพระพุทธเจ้า ผู้ฟังควรมีลักษณะไม่ลบหลู่และมีความยินดีในการฟัง รวมถึงมีศรัทธาและปัญญาเพื่อเข้าใจธรรมอย่างแท้จริง โดยแบ่งออกเป็นระดับการรับ
การเจริญสมาธิและกัมมัฏฐานในพระพุทธศาสนา
16
การเจริญสมาธิและกัมมัฏฐานในพระพุทธศาสนา
หากจะสรุปให้ง่ายอารมณ์ก็คือวัตถุอันเป็นที่ตั้งแห่งอารมณ์ให้เกิดสมาธิ หรือวัตถุที่ใช้ฝึกจิต มีกสิณ 10 อสุภะ 10 อนุสติ 10 เป็นต้น (2) กัมมัฏฐานหมายถึงวิธีการเจริญสมาธิ กัมมัฏฐานที่หมายถึงวิธีการปฏิบัติ
บทความนี้นำเสนอหลักการเบื้องต้นเกี่ยวกับกัมมัฏฐานและการเจริญสมาธิในพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของวัตถุที่ใช้ในการฝึกจิต เช่น กสิณ อสุภะ และอนุสติ อีกทั้งยังมีการอธิบายถึงองค์ประกอบต้นแบบสำห
โมหจริตและธรรมปฏิบัติ
104
โมหจริตและธรรมปฏิบัติ
ไม่อยากดู ไม่อยากฟัง ไม่อยากแตะต้อง ถ้ามีข้อบกพร่องประกอบอยู่บ้างแม้เพียงนิดหน่อยในสิ่งเหล่านั้น ก็จะยกเอามาเป็นสาเหตุให้เกิดความขัดเคืองใจ ไม่นึกถึงความดีแม้มีอยู่มากมาย เมื่อสิ่งเหล่านั้นผ่านเลยไป ก
เนื้อหาพูดถึงความเฉยชาของมนุษย์ที่ไม่สนใจสิ่งรอบข้างและอิงความคิดเห็นจากผู้อื่น ขยายความถึงจิตที่ประกอบด้วยกิเลสและคุณธรรมที่มีอยู่ในกระบวนการคิด การรับรู้ และปฏิบัติของบุคคล รวมถึงอธิบายลักษณะต่างๆ ข
เหตุแห่งทุกข์และวิถีการดับทุกข์
46
เหตุแห่งทุกข์และวิถีการดับทุกข์
เหตุแห่งทุกข์คือ กุศลมูล ได้แก่ อโลภะ อโทสะ อโมหะ หรือไม่โลภ ไม่โกรธ ไม่หลง เหตุแห่ง ไม่ทุกข์ไม่สุขหรือ อัพยากฤต ก็คือสภาพเป็นกลาง ๆ ไม่เป็นทั้งกุศลหรืออกุศล เป็นกิริยา ประเภทสักแต่ว่าทำ เช่น ขณะกำหนด
เนื้อหานี้อธิบายถึงเหตุแห่งทุกข์ซึ่งคือกุศลมูล ได้แก่ อโลภะ อโทสะ อโมหะ และการเข้าใจทุกข์ตามหลักพุทธศาสนา โดยเฉพาะคำสอนต่างๆ เกี่ยวกับ 'สมุทัย','อวิชชา', และ 'นิโรธ' นอกจากนี้ยังระบุวิธีดับทุกข์ผ่านมร
การบำเพ็ญทานบารมีและความดีงามของพระองค์
48
การบำเพ็ญทานบารมีและความดีงามของพระองค์
พระองค์ได้บำเพ็ญทานบารมีบริจาคของนอกกาย ทานอุปบารมีสละเนื้อเลือดเมื่อทำความเพียร ทานปรมัตถบารมีสละได้ถึงชีวิตมาแล้วอย่างสมบูรณ์ 6. หิริ ได้แก่ความละอายต่อความชั่ว 7. โอตตัปปะ ได้แก่ความสะดุ้งกลัวบาป ท
บทความนี้กล่าวถึงการบำเพ็ญทานบารมีของพระองค์ ซึ่งรวมถึงการบริจาคของนอกกายและการละทิ้งแม้แต่ชีวิตเพื่อถวายทาน พระองค์ทรงมีหิริและโอตตัปปะที่ติดประจำพระองค์อย่างซื่อตรง มีความเป็นผู้ฟังมากและมีสติในทุกอ
พระปัญญาธิคุณและคุณธรรมของพระพุทธเจ้า
53
พระปัญญาธิคุณและคุณธรรมของพระพุทธเจ้า
บริบูรณ์ด้วยพระปัญญาธิคุณ พระบริสุทธิคุณ และพระกรุณาธิคุณ ทรงนำธรรมะที่ตรัสรู้แล้ว มาสอนเวไนยสัตว์ อีกนัยหนึ่ง อธิบายได้ว่า ที่ทรงเป็นภควาเพราะทรงมีบุญ 6 ประการ คือ 1. อิสสริยะ เป็นผู้มีความเป็นใหญ่ 8
พระพุทธเจ้าทรงมีมนุษย์ธรรมและอำนาจอันยิ่งใหญ่ 6 ประการ ซึ่งช่วยให้ทรงนำธรรมะที่ตรัสรู้มาอบรมสั่งสอนเวไนยสัตว์อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งยังมีปรีชาญาณและความสามารถที่ไม่มีใครเทียบได้ พระองค์ทรงใช้อำนาจเพื่
แนวคิดการเจริญมรณานุสติ
73
แนวคิดการเจริญมรณานุสติ
แนวคิด 1. มรณานุสติเป็นกัมมัฏฐานที่ใช้วิธีการระลึกถึงความตายที่เกิดขึ้นในภพหนึ่งชาติหนึ่ง เป็นสิ่งที่ควรปฏิบัติ เพราะเป็นเหตุแห่งการการปรารภความเพียรยิ่งๆ ขึ้นไป 2. การเจริญมรณานุสติต้องระลึกนึกถึงควา
เนื้อหานี้พูดถึงแนวคิดในการเจริญมรณานุสติ ซึ่งเป็นกรรมฐานที่เน้นการระลึกถึงความตายเพื่อพัฒนาสติและสมาธิ โดยการตระหนักถึงความตายจะช่วยให้เกิดธรรมสังเวชและทำให้จิตใจสงบ การเจริญมรณานุสติทำให้ผู้อธิบายสา
หลักการดำรงชีวิตและสภาพของความตาย
84
หลักการดำรงชีวิตและสภาพของความตาย
อนึ่ง ชีวิตนั้นต้องได้รับความร้อนและความเย็นแต่พอสมควรเท่านั้นจึงเป็นไปได้ แต่ เมื่อบุคคลถูกความเย็นหรือความร้อนเกิน ครอบงำเอา ย่อมวิบัติไป อนึ่ง ชีวิตนั้นได้ความเป็นไปสม่ำเสมอแห่งมหาภูต (คือธาตุ 4) ท
บทความนี้สำรวจถึงการที่ชีวิตต้องได้รับความร้อนและความเย็นในระดับที่พอเหมาะเพื่อดำรงอยู่ คนที่ได้รับอิทธิพลจากความร้อนหรือความเย็นมากเกินไปอาจมีผลกระทบร้ายแรงต่อร่างกายและนำไปสูความตาย นอกจากนี้ยังพูดถ
การปฏิบัติสมาธิและวิริยะตามหลักอธิจิตตสูตร
128
การปฏิบัติสมาธิและวิริยะตามหลักอธิจิตตสูตร
สมาธิและวิริยะจะได้มีกำลังเสมอกัน อันจะทำให้ได้ ฌาน มรรค และผล การปฏิบัติตามหลัก อธิจิตตสูตร นั้น ผู้ปฏิบัติต้องพิจารณาในนิมิตทั้ง 3 คือ สมาธินิมิต จิตใจเข้าสู่ความสงบ ปัคคหนิมิต จิตใจเกิดความพยายาม อ
บทความนี้พูดถึงการปฏิบัติตามหลักอธิจิตตสูตร โดยเน้นการพิจารณานิมิตทั้งสาม ได้แก่ สมาธินิมิต, ปัคคหนิมิต, และอุเบกขานิมิต เพื่อให้เกิดสมาธิที่มีพลังและเบาใจในการปฏิบัติ หากมีนิมิตใดมากหรือน้อยเกินไปอาจ
การพิจารณาซากศพในวิปัสสนา
20
การพิจารณาซากศพในวิปัสสนา
พิจารณาสลับไปเช่นนี้ ถ้าเมื่อใดหลับตาแล้วปรากฏภาพซากศพนั้นเหมือนเมื่อลืมตาก็จะได้ อุคคหนิมิต อุคคหนิมิตเป็นนิมิตที่ปรากฏทางใจชัดที่ศูนย์กลางกายจะเห็นเป็นซากศพน่าเกลียด น่ากลัวชวนให้ขยะแขยงสะอิดสะเอียน
บทความนี้อธิบายถึงการพิจารณาซากศพในทางวิปัสสนา โดยเริ่มจากการหลับตาและให้เห็นภาพซากศพที่ขยะแขยงแต่ค่อยๆ กลั่นตัวใสขึ้นจนเข้าถึงดวงปฐมมรรค มีการกล่าวถึงรูปแบบต่างๆ ของซากศพที่ต้องนำมาพิจารณา เช่น ซากศพ
ลักษณะและประเภทของธาตุในธรรมชาติ
145
ลักษณะและประเภทของธาตุในธรรมชาติ
ปรากฏ 4. ลกฺขณาทิโต โดยลักษณะ รส ปัจจุปัฏฐาน กล่าวคือ ปฐวีธาตุ มีความแข็งเป็นลักษณะมีการทรงอยู่เป็นกิจ มีการรองรับรูปอื่นเป็นอาการ อาโปธาตุ มีการไหลหรือเกาะกุมเป็นลักษณะ ทำให้รูปที่เกิดร่วมด้วยมีความเ
เนื้อหาเกี่ยวกับลักษณะและการระบุธาตุในธรรมชาติ ตามปัจจุบัน อธิบายถึงธาตุต่างๆ เช่น ปฐวีธาตุที่มีความแข็ง, อาโปธาตุที่มีการไหล, เตโชธาตุที่อบอุ่น, และวาโยธาตุที่มีความเคร่งตึง รวมถึงการกำเนิดและความแตก
อายตนะ 12 และวิถีจิต
125
อายตนะ 12 และวิถีจิต
จะทำให้วิถีจิตเกิดขึ้น ในวิถีหนึ่งก็จะมีจิตเกิดขึ้นหลายชนิด จิตที่เป็นกุศลบ้าง อกุศลบ้าง วิบากบ้าง กิริยาบ้าง เกิดขึ้นหลายๆ ชนิด แล้ววิถีจิตนี้เกิดขึ้นวนเวียนหลายๆ รอบ ฉะนั้นจิตก็ เกิดขึ้นมากมาย เมื่อ
บทความนี้พูดถึงอายตนะ 12 ซึ่งมีผลกระทบต่อการเกิดขึ้นของจิตและเจตสิกที่หลากหลาย ปรากฏการณ์นี้เกิดขึ้นเมื่ออายตนะกระทบกัน ส่งผลให้เกิดจิตกุศลและอกุศลอย่างต่อเนื่อง ทำให้เกิดกำลังและคุณธรรมที่เข้มแข็งขึ้
อายตนะและความรู้แจ้งในพระพุทธศาสนา
130
อายตนะและความรู้แจ้งในพระพุทธศาสนา
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสว่า “รูปของสัตว์ทั้งหลายย่อมทรุดโทรม” มีคำอธิบายใน อรรถกถาว่า เมื่อคนเราผ่านชีวิต อายุที่เพิ่มขึ้นย่อมนำมาสู่ความเสื่อมโทรมทางร่างกาย ปรากฏ ความแก่ชรามากขึ้นตามลำดับ จากผมดำเ
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงความเสื่อมโทรมของร่างกายตามอายุที่เพิ่มขึ้น และอธิบายถึงอายตนะ ในที่นี้หมายถึงการสัมผัสและการรับรู้ซึ่งเกิดจากการติดต่อกับสิ่งภายนอก มีการจำแนกอายตนะ 6 ประการ ได้แก่ รูป เสีย
บทที่ 8 อินทรีย์ 22
158
บทที่ 8 อินทรีย์ 22
บทที่ 8 อินทรีย์ 22 ในบทเรียนที่ผ่านมา เราได้ศึกษาเกี่ยวกับขันธ์ อายตนะ และธาตุมาแล้ว ซึ่งเป็นส่วน ที่ทำให้เราเห็นภูมิของวิปัสสนาว่ามีเพียง 2 ประการ คือ รูป และนาม สำหรับในบทเรียนนี้เรา จะได้ศึกษาอินท
ในบทนี้ได้ศึกษาอินทรีย์ 22 ซึ่งหมายถึงธรรมชาติที่เป็นใหญ่ในแต่ละหน้าที่ที่แตกต่างกัน เช่น ตาเป็นใหญ่ในการเห็น, หูในการฟัง, และอื่นๆ โดยอินทรีย์ทั้งหมดมีหน้าที่เฉพาะที่ไม่แทรกแซงกัน อธิบายองค์ประกอบของ
สัมมาวายาโม และ สตินทรีย์
167
สัมมาวายาโม และ สตินทรีย์
16. สัมมาวายาโม เพียรชอบ ได้แก่ ความเพียรที่ประกอบด้วยองค์คุณ 11 ประการ คือ 1. ปคคาห์ ประคองจิตไว้กับรูปนาม พระไตรลักษณ์ มรรคผล 2. ปหาน ละ โลภะ โทสะ โมหะ โดยตทั้งคปหาน วิกขัมภนปหาน และสมุจ เฉทปหาน 3.
บทความนี้พูดถึงสัมมาวายาโมซึ่งประกอบด้วยความเพียร 11 ประการ และอธิบายเกี่ยวกับสตินทรีย์ที่เป็นองค์ประกอบสำคัญในการปฏิบัติธรรม โดยรวมถึงการประคองจิตละกิเลสเพื่อเข้าถึงพระนิพพาน และการระลึกชอบในขณะปฏิบั
ปฏิจจสมุปบาทในพระพุทธศาสนา
208
ปฏิจจสมุปบาทในพระพุทธศาสนา
บทที่ 10 ปฏิจจสมุปบาท นักศึกษาได้ศึกษาวิปัสสนาภูมิมา 5 อย่างแล้ว ในบทเรียนนี้นักศึกษาจะได้เรียนรู้ วิปัสสนาภูมิประการสุดท้าย ซึ่งมีความเชื่อมโยงเกี่ยวพันกับวิปัสสนาภูมิประการอื่น ๆ อยู่ด้วย และเป็นหลั
บทที่ 10 นี้สำรวจหลักธรรมปฏิจจสมุปบาท ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของวิปัสสนาภูมิ โดยอธิบายเกี่ยวกับการเกิดขึ้นร่วมกันของธรรมชาติทั้ง 12 ประการที่สัมพันธ์กัน โดยเน้นถึงการที่อวิชชาเป็นปัจจัยเริ่มต้นของกระบวนการด
แรงบันดาลใจในการปฏิบัติธรรม
17
แรงบันดาลใจในการปฏิบัติธรรม
แรงบันดาลใจ ๒ 17 นายช่างผู้ชำนาญ ยอมสละเวลายาว นานในการสร้างล้อรถ ซึ่งมีความสมดุลย์เป็น เยี่ยม แม้จะหมุนกลิ้งไปไกล ก็ยังสามารถทรง ตัวตั้งอยู่ได้อย่างมั่นคง เวลายาวนานที่ผ่านไป จึงมิใช่เป็นการเสียเวลาเ
เนื้อหาเน้นถึงความสำคัญของการใช้เวลาในการสร้างสรรค์ผลงานและการปฏิบัติธรรม โดยยกตัวอย่างนายช่างที่ใช้เวลาหลายปีในการสร้างล้อรถที่มีความสมดุลย์ แม้จะต้องใช้เวลานาน แต่การทำงานด้วยความสุขและความภาคภูมิใจ
ธรรมะเพื่อประชา
21
ธรรมะเพื่อประชา
ธรรมะเพื่อประชา แนวคิดการบำเพ็ญบารมี (๒) เวลาแห่งการทําใจให้หยุดนิ่ง เป็นเวลาที่ทรงคุณค่า นับ เป็นการประพฤติปฏิบัติตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า อย่างแท้จริง คำสอนในพระพุทธศาสนา เป็นคำสอนที่นำไปสู่ ก
การทำใจให้หยุดนิ่งคือขั้นตอนสำคัญในการปฏิบัติตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เพื่อการเข้าถึงความรู้แจ้งและความบริสุทธิ์ การศึกษาเฉพาะภาคทฤษฎีไม่เพียงพอ ต้องมีการฝึกฝนและลงมือปฏิบัติด้วย หากต้องการเป็นผ
ธรรมะเพื่อประชา: เดินตามทางของบัณฑิต
271
ธรรมะเพื่อประชา: เดินตามทางของบัณฑิต
ธรรมะเพื่อประชา เดินตามทางของบัณฑิต(๗) เทพนารีทั้งสี่ ต่างทะเลาะกันว่าตนเก่งกว่า ดีกว่า ประเสริฐกว่า เพราะต่างคนต่างอยากได้ดอกปาริฉัตรมาครอบ ครอง ท่านดาบสจึงบอกว่า “ดูก่อนเทพนารีผู้สิริโสภา ถ้าเราจะ ใ
บทความนี้กล่าวถึงเทพนารีทั้งสี่ที่ทะเลาะกันเรื่องความเป็นเลิศเพื่อดอกปาริฉัตร ท่านดาบสจึงแนะนำให้ไปถามท้าวสักกะเพื่อหาคำตอบ ท้าวสักกะกลับไม่สามารถตอบได้เช่นกันเพราะคำถามนำไปสู่การแตกแยก โดยการตั้งคำถา
แรงบันดาลใจสู่การปฏิบัติธรรม
46
แรงบันดาลใจสู่การปฏิบัติธรรม
แรงบันดาลใจ ๓ 46 ธรรม โดยมีข้ออ้างต่างๆ นานา ยิ่งไปกว่านั้น เขายังมุ่งแสวงหาทรัพย์สินด้วยการเอารัดเอา เปรียบผู้อื่น พระสารีบุตรเห็นว่า พราหมณ์กำลังใช้ ชีวิตด้วยความประมาท ท่านจึงรีบเดินทางไป เยี่ยม หล
เนื้อหาพูดถึงการเตือนสติจากพระสารีบุตรที่ได้พบกับพราหมณ์ที่ใช้ชีวิตอย่างประมาท โดยท่านได้ชี้แนะว่าควรกลับมาทำความดี และประกอบอาชีพที่สุจริต ซึ่งสามารถสะท้อนถึงการใช้ชีวิตอย่างมีสติและรับผิดชอบต่อการกร